آرایشگری تاریخچه دیرینه ای دارد؛ در واقع قدمت آرایشگری در جهان به 4000 سال پیش از میلاد در مصر باستان می رسد که از صدف و سنگ چخماق و ابزارهای مشابه برای اصلاح استفاده می کردند.
در آن زمان آرایشگران دارای احترام و جایگاه خاصی در جامعه بودند، چرا که کار اصلاح افراد سطح بالای جامعه، کاهنان و حتی فرعون ها را انجام می دادند!
ممکن است افراد سوال های زیادی راجع به آرایشگری و تاریخ و ریشه آن داشته باشند؛ سوال هایی همچون:
در این مقاله می خواهیم به این سوال ها پاسخ دهیم و به خیلی موارد و اطلاعات جالب دیگر بپردازیم. با ما همراه باشید.
تا حالا برایتان سوال شده اصلا این کلمه از کجا می آید؟
واژه barber در واقع ریشه در کلمه لاتین barba دارد به معنی “ریش”. همچنین کلمه “آرایشگر” به معنی کسی است که شما را “می آراید” یا “آراسته” می کند؛ و “پیرایشگر” به معنی کسی است که کثیفی ها و … را از بین می برد و شما را از آنها “پیراسته” می کند.
شاید بگویید چرا به آرایشگاه سلمانی می گویند؟
دلیلش این است که سلمان، صحابی ایرانی پیامبر اسلام موهای او را کوتاه می کرد و بقیه نیز از این قضیه خوششان آمد و به کار اصلاح، و جایی که این کار انجام می شود “سلمانی” گفتند.
قدیم ها، آرایشگر یکی از توانمندترین افراد قبیله بود و باید در بیش از یک زمینه تخصص پیدا می کرد. در زمان های قدیم آدمها راجع به موهایشان خیلی خرافاتی بودند و باور داشتند که شیاطین از طریق موها وارد بدن می شوند. و برای کار اصلاح، تنها قابل اعتماد ترین فرد در قبیله اجازه ی این کار را پیدا می کرد، که یا کاهن و واعظ قبیله بود، یا رییس قبیله.
باستان شناسان ابزار و وسایلی از عصر برنزی پیدا کرده اند که برای اصلاح و کوتاهی مو از آنها استفاده می شده است. همچنین نقاشی ها و حکاکی هایی که از این دوران کشف شده به وضوح نشان می دهد که حرفه آرایشگری مردانه به عنوان شغلی درخور احترام و جایگاه خاص در آن زمان وجود داشته است.
همچنین کشف شده است که در مصر باستان، مدل موی افراد نشان دهنده طبقه اجتماعی آنها بوده، یعنی مدل موی فراعنه، کاهنان، و بردگان با یکدیگر فرق داشته تا بتوان از این طریق سریعا طبقه اجتماعی آنها را شناسایی کرد. به همین منوال، برای هر یک از این طبقات اجتماعی، آرایشگران جداگانه وجود داشته اند.
پس از مصری ها، تمدنی که برای آرایشگران و حرفه آنها اهمیت خاصی قائل شد، تمدن یونان باستان بود. در حدود قرن پنجم پیش از میلاد، ریش به نمادی از قدرت و مردانگی در فرهنگ یونان باستان تبدیل شد. همچنین می توان رد ریش را در اساطیر یونانی نیز به وضوح مشاهده کرد؛ مثلا زئوس، پوسیدون، هرکول و …، همگی ریش های بلند و تر و تمیزی داشته اند.
همچنین، در آتن در زمان های باستان، ریش نمادی از عقل و خرد فرد بود، و اصلا بسیاری افراد بر همین اساس یکدیگر را به چالش می کشیدند. و باز هم چنین موضوعی به ما اهمیت شغل آرایشگر مردانه را در آن زمان نشان می دهد، چرا که بدون یک آرایشگر مردانه حرفه ای، نمی توان یک ریش عالی داشت.
آرایشگران آتن تبدیل به اعضای قدرتمند جامعه شدند و پیرایشگاه های مردانه تبدیل به محلی برای انجام فعالیت های مختلف اجتماعی و جمعی شدند. فیلسوف ها، جنگاوران، شعرا و تمام مردان و افراد معروف، رفت و آمد زیادی به آرایشگاه ها داشتند و در آنجا ایده ها، داستان ها و موضوعات دیگر را به اشتراک می گذاشتند.
در آن زمان، اسکندر به سپاهیان خود فرمان داد که ریش های خود را کوتاه کنند و دلیل آن شکست دادن ایرانیان بود، چرا که رزم آوران ایرانی ریش یونانی ها را گرفته و آنها را به پایین می کشیدند و می کشتند.
با توجه به صدور این فرمان، بار دیگر، آرایشگران به مرکز توجه تبدیل شدند و نیاز به آنها بسیار بالا بود، چرا که آنها بودند که می توانستند فرمان اسکندر را به خوبی و سریع اجرایی کنند.
اصلاح در سال 296 ق.م. در رم معرفی شد. زمانی که Ticinius Mena اهل سیسیل به رم آمد. به زودی اصلاح تبدیل به مُد شد. و آرایشگران رم به بالاترین سطح در جامعه ارتقا پیدا کردند.
آرایشگاه های آن زمان نه تنها خدمات کوتاهی مو و محلی برای مباحثه ارائه می کردند، بلکه خدمات دیگری نیز داشتند؛ از جمله: ماساژ، مانیکور، آرایش مو، و استفاده از پمادها و کرم های مختلف.
حتی در انجیل هم چندین ارجاع مستقیم و غیرمستقیم به کار و شغل آرایشگری وجود دارد. به عنوان مثال موسی دستور داد که موهای افرادی که در حال بهبودی از جذام بودند کوتاه و اصلاح شود و این موضوع خاصیت درمانی نیز داشت.
همچنین در اروپا، معمولا مُد به وسیله ی حکام آن زمان مشخص می شد. مثلا، شارلمانی موی بلند و مجعد را مُد کرد. و با توجه به این موضوع، آرایشگران باید خود را به روز نگه می داشتند تا موهای افراد را طبق آخرین مُد در امپراطوری اصلاح کنند. یکی از شاخصه های هزاره اولیه مسیحیت تعداد بسیار زیاد افراد بی سواد و غیرمتخصص در آن دوران است.
حتی بسیاری از اشراف زادگان نیز نمی توانستند بخوانند یا بنویسند. به همین دلیل هم به این عصر، سده های تاریکی نیز گفته می شود. طی این دوران، اکثر افراد باسواد جامعه کاهنان و کشیش ها بودند. از آنجایی که در آن زمان ها دکتر و جراح های حرفه ای وجود نداشتند، این وظیفه کاهنان و کشیش ها بود که اعمال جراحی و مخصوصا جراحی های کوچک را انجام دهند. یکی از متدهای درمانی محبوب میان بسیاری از افراد، حجامت بود و آن را به عنوان درمان بسیاری از بیماری ها می شناختند.
آرایشگران نزدیک ترین افراد به جراحان به حساب می آمدند و به همین دلیل نیز روحانیون، از آنها به عنوان دستیار در جراحی استفاده می کردند؛ و این قضیه تا قرن دوازدهم میلادی ادامه داشت. اما پس از آن، آرایشگرها جهش خاصی در جایگاه خود تجربه کردند، آنها تبدیل شدند به: آرایشگر-جراح ها.
دوران این تحول از شورای تورس به بعد بود. در این زمان در واقع آرایشگرها را به عنوان آرایشگر، جراح و پزشک و طبیب، و دلاک می شناختند. در سراسر اروپا، آرایشگرها به مهم ترین افراد جامعه تبدیل شدند.
اواخر قرن چهاردهم میلادی، آرایشگرها دیگر وظایفی چون حجامت، کشیدن دندان، سوزاندن و ضدعفونی کردن زخم و خدمات اینچنینی را نیز ارائه می کردند.
اما خب، طبیعتا آرایشگران هم انسان بودند و نمی توانستند در همه زمینه ها از دندانپزشکی تا طبابت و … به بالاترین سطح دانش برسند. و مخصوصا با پیشرفت های علمی که در این زمینه ها در حال رخ دادن بود، با همان سرعت پیش رفتن برای آرایشگران غیرممکن شد.
یکی از اولین صنف ها و تشکیلات سازمان گونه که برای آرایشگران تشکیل شد، در فرانسه بود. در سال 1096، طبق فرمان ویلیام اسقف اعظم، ریش گذاشتن ممنوع شد. به هر صورت، باز هم آرایشگران تا حدود زیادی برتری خود را نسب به جراحان حفظ کردند و این به لطف خدماتی بود که به اشراف زادگان و بعضا روحانیون ارائه می کردند. یکی دیگر از تشکل های آرایشگران “Worshipful Company of Barbers” بود که در سال 1308 تشکیل شد.
تمام مسائل مربوط به آرایشگران تحت مسئولیت ریچارد آرایشگر (Richard le Barbour) قرار گرفت که به عنوان “سرپرست تمام آرایشگران” منصوب شد. مسئولیت اصلی او بالا نگهداشتن کیفیت و به روز نگاه داشتن خدماتی بود که آرایشگران لندن ارائه می کردند.
همچنین او آرایشگرانی را که در کنار کار آرایشگری شان به کارهای سطح پایین هم می پرداختند به شدت سرزنش می کرد. همچنین مجازات های سختی برای افرادی وجود داشت که بدون هیچ اجازه و کسب شرایطی، وارد این حرفه می شدند.
تشکل The Barbers Guild در قرون وسطی نیز از تشکل هایی بود که آرایشگری را به سطحی کاملا متفاوت ارتقا داد. در سال 1450 تشکل آرایشگران و تشکل جراحان توسط مجلس تلفیق شد؛ با این حال برتری هایی که آرایشگران از آنها برخوردار بودند همچنان ادامه یافت. هیئت رییسه این تشکل تلفیقی از 2 آرایشگر و 2 جراح تشکیل می شد.
این موضوع برای جراحان خیلی سنگین بود، چرا که هر دفعه که آنها دیپلم طبابت خود را دریافت می کردند، باید 2 آرایشگر نیز پای آن را امضا می زدند تا رسمیت پیدا کند و آنها این موضوع را تحقیرآمیز می دانستند.
برتری آرایشگرها تا اواسط قرن 18 میلادی نیز ادامه پیدا کرد و از علائم آن می توان به هدایای بسیار گرانقیمت و جایگاه های خاصی اشاره کرد که حاکمانی چون هنری هشتم، چارلز دوم و ملکه آن، برای آرایشگران در نظر می گرفتند. دوران حکومت هنری هشتم برای آرایشگران دوران خاصی به شمار می رفت، چرا که آنها در آن دوران اجازه یافتند سالی 4 مجرم اعدامی را برای مقاصد پژوهشی تشریح کنند.
در نهایت، جدایی دو حیطه و حرفه آرایشگری و پزشکی/جراحی در سال 1745 اتفاق افتاد. جدایی ای که تا به امروز پابرجا مانده.
این نماد در عصر آرایشگر-جراح به وجود آمد. به شکل دقیق تر، این نماد زمانی بوجود آمد که جراح ها خدمات حجامت ارائه می کردند. دو خط رنگی مارپیچ که دور میله وجود دارند، نماد و نشان دهنده دو باندی هستند که دور دست بیمار بسته می شد.
یکی قبل از حجامت و خونریزی بسته می شد و دیگر بلافاصله بعد از تکمیل کار درمان و انجام آن. در ابتدا، بانداژهای واقعی دور میله پیچیده می شدند و حتی زمانی که نیاز می شد از آنها استفاده می کردند، اما بعدها، برای راحتی کار، میله را به این شکل رنگ زدند تا نشان دهنده کل ماجرا باشد.
با این که دیگر آرایشگران عمل حجامت را انجام نمی دهند، همچنان این نماد را می بینیم که یادآور روزهای طلایی آرایشگری و آرایشگران است.
با جدا شدن آرایشگرها و جراح ها، حرفه آرایشگری تا حد زیادی از اهمیتش کاسته شد و افول و نزول زیادی به خود دید. حالا دیگر آرایشگرها صرفا کوتاهی و اصلاح را انجام می دادند، و این افت زیادی بود نسبت به موقعیت قدیمی آرایشگر-جراح-دندانپزشک.
در قرن 18 و 19 میلادی، کلاه گیس ها مد شدند و این به معنای وجود حوزه تازه ای بود که آرایشگران روی آن کار کنند. با این حال، باز هم آرایشگری فاصله زیادی با روزهای اوج خود داشت. آرایشگران فقط می توانستند منتظر یک معجزه باشند، و این معجزه اتفاق افتاد!
در سال 1893، A. B. Moler یک مدرسه آرایشگری در شیکاگو تاسیس کرد. و این موضوع تبدیل به یک جریان و ترند شد، و تمام ایالت ها شروع به تاسیس مدارس و آموزشگاه های آرایشگری کردند.
در ابتدا، در سیلابس و سرفصل دوره ها، تنها به موارد عملی آرایشگری پرداخته می شد. به هنرجویان درس های عملی اصلاح، حالت دهی، کار روی ریش و سبیل، و … داده می شد.
ایجاد این مدارس باعث شد علاقه مردم به حرفه آرایشگری بیشتر شود و حرفه آرایشگری دوباره سیری مثبت و رو به جلو را طی کند. تحقیقات و پژوهش های تئوریک، علمی و آکادمیک در آرایشگری تازه از حدود سال 1920 شروع شد.
این ورژن از آرایشگری تکامل بسیار یافته است. از وسایل و تجهیزات آرایشگری گرفته تا تکنیک های آرایشگری، همه و همه دستخوش تغییرات و پیشرفت های بسیار شده اند.
عوامل دیگری نیز در پیشرفت چشمگیر آرایشگری تاثیرگذار بوده اند. مثلا با تکنولوژی، آرایشگران می توانند مهارتشان را به آزمایش گذاشته و موارد مختلفی را تست کنند؛ یا با وجود مسابقات آرایشگری، آرایشگران مجبور می شوند که سطح مهارتهایشان را به حد خیلی خوبی برسانند و در کل این موضوع باعث بالا رفتن سطح استاندارد آرایشگری در سراسر جهان شده است.
همچنین با ظهور شبکه های اجتماعی و اینترنت، انتظارات مشتریان خیلی متنوع تر شده و این موضوع به معنی گسترش حرفه و مهارت و هنر آرایشگری مردانه است.
در رابطه با ابزار می توان گفت که در زمان های قدیم باید تیغ و ابزار اصلاح را روزانه تیز می کردند و هزار دردسر دیگر برای کار با این وسایل وجود داشت؛ اما امروزه کار با ماشین های اصلاح (سیم دار یا بی سیم) بسیار راحت تر شده است.
یا اتو مو را در نظر بگیرید که چقدر کار صاف کردن موها را راحت کرده است. حتی فتوشاپ هم یک تغییر انقلابی در آرایشگری به شمار می رود چرا که با استفاده از آن آرایشگر می تواند مدل موهای مختلف را روی صورت مشتری تست کند و ببیند که چه مدل مویی برای او مناسب است.
تاریخچه آرایشگری یکی از قدیمی ترین تاریخچه های حرفه های انسانها به شمار می رود. به نظر ما برای هر آرایشگری لازم است که تاریخ آرایشگری را بشناسد و بداند که دستخوش چه تغییراتی شده است. تاریخ و گذشته، همیشه برای ما پر از درس خواهند بود. امیدواریم با خواندن این مقاله ارزش عضوی از این اخوت 6000 ساله را بدانید!
من، پندار بختیاری ، متولد ۲۷ مهر ۱۳۶۵ ، از سال ۱۳۸۳ وارد این حرفه شدم … بعد از گذشت چند سال و گذر از فراز و نشیب های دوران تحصیل در اردیبهشت سال ۱۳۸۹ دوباره شروع به کار کردم … خیابان رودکی ، تقاطع خیابان هاشمی و کنج یک پاساژ در طبقه ی دوم اولین مغازه ی من بود .
بعد از گذشت ۵ سال و کسب تجربه ی بیشتر تصمیم به پیشرفت بیشتر گرفته و با کمک از فضای مجازی و انتشار نمونه کار با مشتریانی از سایر مناطق شهر آشنا شدم …
